Táo bón là một trong những vấn đề phổ biến ở trẻ nhỏ, đặc biệt là những trẻ dưới 1 tuổi. Do hệ đường ruột của các bé vẫn còn đang phát triển và yếu ớt. Việc hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng các phương pháp trị táo bón cho trẻ dưới 1 tuổi phù hợp là vô cùng quan trọng để giúp bé cải thiện tình trạng này một cách an toàn và hiệu quả.
Nguyên nhân táo bón ở trẻ dưới 1 tuổi
Những trường hợp dưới 1 tuổi bị táo bón điển hình nhiều nhất là:
- Táo bón ở trẻ 3 tháng tuổi: Ở giai đoạn này, lượng nước trong cơ thể của các bé chủ yếu đến từ sữa mẹ, khi bé bú ít hoặc không đủ, thì lượng nước cơ thể cần sẽ không được đáp ứng đủ. Đây là nguyên nhân lớn nhất dẫn đến táo bón.
- Táo bón ở trẻ 4 tháng tuổi: Khi bé 4 tháng tuổi chuyển từ sữa mẹ sang sữa công thức, trẻ có thể gặp khó khăn trong việc tiêu hoá sữa công thức nên sẽ dẫn đến táo bón.
- Táo bón ở trẻ 5 tháng tuổi: Các bé có thể đã bắt đầu chu trình ăn dặm, hệ tiêu hoá của bé phải điều chỉnh với những loại thức ăn mới, nên dễ gây ra táo bón.
- Táo bón ở trẻ 9 tháng tuổi: Trẻ ở độ tuổi này sẽ ăn nhiều thức ăn hơn, nhưng có thể gây ra mất cân bằng giữa các nhóm thực phẩm. Phần lớn các bé sẽ bị thiếu chất xơ trầm trọng gây nên tình trạng táo bón. Nguyên nhân này phần lớn cũng sẽ gặp đối với táo bón ở trẻ 10 tháng tuổi.
Để điều trị táo bón cho trẻ dưới 1 tuổi trước hết phải hiểu nguyên nhân gốc rễ tại sao con bị táo bón, từ đó mẹ mới có những phương pháp phù hợp cho con. Nguyên nhân táo bón ở trẻ dưới 1 tuổi thường gặp là:
Chế độ ăn uống không phù hợp
- Sữa mẹ: Mặc dù sữa mẹ thường dễ tiêu hóa, nhưng trong một số trường hợp, các thành phần trong sữa mẹ có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của bé. Ví dụ, nếu mẹ ăn nhiều thực phẩm gây táo bón, bé cũng có thể bị ảnh hưởng.
- Sữa công thức: Một số loại sữa công thức chứa ít chất xơ hoặc có hàm lượng đạm cao có thể gây táo bón cho trẻ. Hơn nữa, việc thay đổi loại sữa công thức đột ngột cũng có thể làm rối loạn hệ tiêu hóa của bé.
Thiếu nước
Trẻ nhỏ có nhu cầu nước cao nhưng thường không nhận đủ, đặc biệt là khi chuyển từ chế độ ăn toàn sữa sang ăn dặm. Thiếu nước làm phân trở nên khô và khó di chuyển qua ruột.
Thiếu chất xơ
Chất xơ giúp tăng cường nhu động ruột và hỗ trợ quá trình tiêu hóa. Trẻ thiếu chất xơ trong chế độ ăn uống dễ bị táo bón hơn.
Chế độ sinh hoạt không điều độ
Những thay đổi trong thói quen sinh hoạt, chẳng hạn như thay đổi môi trường sống, lịch trình ngủ, hoặc stress, có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của trẻ, gây ra táo bón.
Phương pháp trị táo bón cho trẻ dưới 1 tuổi
Để trị táo bón ở trẻ dưới 1 tuổi (bao gồm cả trị táo bón ở trẻ 3 tháng, 4 tháng, 5 tháng, 9 tháng, 10 tháng tuổi), Mẹ nên thực hiện những cách sau đây:
1. Thay đổi chế độ ăn uống
– Bổ sung chất xơ: Tăng cường các loại thực phẩm giàu chất xơ như trái cây (lê, táo, mận), rau xanh (rau bina, bông cải xanh) và ngũ cốc nguyên hạt vào chế độ ăn của trẻ. Với trẻ dưới 6 tháng, nếu bé ăn dặm, mẹ có thể thêm chút nước ép mận hoặc lê loãng.
– Đảm bảo đủ nước: Tăng cường lượng nước, sữa mẹ hoặc sữa công thức phù hợp với độ tuổi của bé. Đối với trẻ bắt đầu ăn dặm, có thể cho bé uống thêm nước sau bữa ăn.
2. Massage bụng
Massage bụng cho bé theo chiều kim đồng hồ, từ rốn ra ngoài giúp kích thích nhu động ruột. Thực hiện mỗi ngày vào cùng thời điểm để tạo thói quen. Đây cũng là 1 phương pháp trị táo bón cho trẻ dưới 1 tuổi được nhiều mẹ thực hiện thành công.
3. Tạo thói quen đi tiêu đúng giờ
Đặt bé ngồi trên bô hoặc bồn cầu vào cùng một thời điểm mỗi ngày, sau bữa ăn để tạo thói quen đi tiêu. Dù bé không đi tiêu ngay, việc ngồi vào bô vẫn giúp bé làm quen với quá trình này.
4. Sử dụng sản phẩm hỗ trợ
– Thuốc nhuận tràng nhẹ: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc nhuận tràng nhẹ hoặc siro hỗ trợ tiêu hóa để trị táo bón cho trẻ dưới 1 tuổi. Quan trọng là phải sử dụng theo đúng liều lượng và hướng dẫn của bác sĩ.
5. Thực hiện các bài tập chân
Đặt bé nằm ngửa, nhẹ nhàng di chuyển chân bé theo chuyển động đạp xe. Điều này có thể giúp kích thích nhu động ruột.
Trị táo bón cho trẻ dưới 1 tuổi mất bao lâu?
Thời gian điều trị táo bón cho trẻ dưới 1 tuổi phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng và phản ứng của bé với các phương pháp điều trị. Thông thường, nếu táo bón nhẹ, bé có thể cải thiện trong vòng vài ngày sau khi thay đổi chế độ ăn uống và sinh hoạt. Tuy nhiên, với các trường hợp nghiêm trọng hơn hoặc nếu nguyên nhân gốc rễ phức tạp hơn (như bệnh lý bẩm sinh), thời gian điều trị có thể kéo dài từ một đến hai tuần hoặc lâu hơn.
Điều quan trọng là bố mẹ cần kiên nhẫn trong việc điều trị táo bón cho trẻ dưới 1 tuổi. Nếu táo bón không được cải thiện hoặc bé có biểu hiện đau đớn, khó chịu, cần nhanh chóng đưa bé đi khám bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời. Bố mẹ không nên tự ý dùng thuốc nhuận tràng hoặc các biện pháp điều trị táo bón cho trẻ dưới 1 tuổi mà không có sự hướng dẫn của chuyên gia y tế.
